Οι συγκεκριμένες αλλαγές στο νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.Τι πρέπει να γνωρίζουμε...

Συντομότερες οι νέες ημερομηνίες συζήτησης των αιτήσεων...
Η δικάσιμος για τη συζήτηση της αίτησης του οφειλέτη προσδιορίζεται υποχρεωτικά μέσα σε έξι (6) μήνες από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης. Η ημέρα επικύρωσης του προδικαστικού συμβιβασμού ή της έκδοσης προσωρινής διαταγής προσδιορίζεται υποχρεωτικά εντός δύο (2) μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης.Προβλέπεται διαδικασία ταχείας διευθέτησης των μικροοφειλών για οφειλέτες που τα χρέη τους δεν ξεπερνούν συνολικά το ποσό των 20.000 Ευρώ, το εισόδημά τους είναι μηδενικό, δεν διαθέτουν ακίνητη περιουσία, και δεν έχουν καταθέσεις ή κινητά περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 1.000 Ευρώ. Όσοι οφειλέτες έχουν ήδη καταθέσει αίτηση στο Ειρηνοδικείο  και οι υποθέσεις τους έχουν προσδιοριστεί να εκδικαστούν μετά τις 19-08-2018 υποχρεούνται με κλήση που θα καταθέσουν στα αρμόδια Ειρηνοδικεία μέχρι τις 19-12-2015 να προσδιορίσουν τη συζήτηση της υπόθεσής τους σε νέα συντομότερη δικάσιμο που θα λάβει χώρα υποχρεωτικά εντός τριετίας.
Εισάγεται το κριτήριο των «εύλογων δαπανών διαβίωσης» που αντιμετωπίζονται με αντικειμενικά κριτήρια, προσδιορίζοντάς τα περίπου στα 1.100 ευρώ ανά νοικοκυριό, διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής των οφειλών που εμπίπτουν στις ρυθμίσεις στις οποίες περιλαμβάνονται και βεβαιωμένες οφειλές σε εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και στους ΟΤΑ. Περιλαμβάνεται  ο επαναπροσδιορισμός σε συντομότερη δικάσιμο, ύστερα από αίτηση των διαδίκων, των υποθέσεων που έχουν ήδη προσδιοριστεί σε κάποια ειρηνοδικεία σε δικασίμους μετά την 31/12/2020.Προβλέπεται η σύσταση στα ειρηνοδικεία ειδικού ή ειδικών τμημάτων τα οποία θα εκδικάζουν αποκλειστικά υποθέσεις του νόμου 3869/2010.Εισάγονται ρυθμίσεις για διαγραφή χρεών σε ευπαθείς ομάδες όπως άνεργοι, συστήνονται επιπλέον Ειρηνοδικεία και προσλαμβάνονται επιπλέον 54 ειρηνοδίκες για να δικάζουν αυτές τις υποθέσεις.Εφόσον υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία, η εκποίηση της οποίας κρίνεται απαραίτητη για την ικανοποίηση των πιστωτών, ορίζεται εκκαθαριστής. Ορίζεται προθεσμία 2 ημερών από την παραλαβή της αίτησης και των εγγράφων, εντός της οποίας η γραμματεία του ειρηνοδικείου προβαίνει σε τυπικό έλεγχο αυτής.  Μπορούν πλέον να υπάγονται οι περιπτώσεις των οφειλών προς ΟΤΑ που έχουν γεννηθεί ένα έτος πριν από την κατάθεση της αίτησης.
Μέχρι την ημέρα της επικύρωσης ή της συζήτησης της αναστολής ή της συζήτησης της αίτησης απαγορεύεται η λήψη καταδιωκτικών μέτρων κατά του οφειλέτη όσον αφορά τις απαιτήσεις των πιστωτών που έχουν περιληφθεί στην αίτησή του και η μεταβολή της πραγματικής και νομικής κατάστασης της περιουσίας του.
Οφειλέτες που έχουν ήδη υποβάλει αιτήσεις οι υποθέσεις των οποίων δεν έχουν συζητηθεί μπορούν να επανυποβάλουν αιτήσεις προκειμένου να υπαχθούν στις διατάξεις του ν. 3869/2010, όπως αυτές ισχύουν μετά την τροποποίησή τους.
Από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης και εφεξής,
– ο οφειλέτης υποχρεούται να προβαίνει συμμέτρως προς τους πιστωτές του στις μηνιαίες καταβολές,
– αναστέλλεται μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης η παραγραφή των απαιτήσεων των πιστωτών που έχουν συμπεριληφθεί στην αίτηση του οφειλέτη και
– επέρχεται η λύση της μέχρι τότε ισχύουσας ρύθμισης ή διευκόλυνσης ή τμηματικής καταβολής των οφειλών οι οποίες κατά την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης του οφειλέτη για την υπαγωγή στη διαδικασία τελούν σε αναστολή διοικητική, δικαστική ή εκ του νόμου ή έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση ή διευκόλυνση τμηματικής καταβολής.
Διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής των οφειλών που εμπίπτουν στις ρυθμίσεις στις οποίες περιλαμβάνονται και οι: βεβαιωμένες οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, οι βεβαιωμένες οφειλές προς τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ και β’ βαθμού και τα νομικά πρόσωπα αυτών, συμπεριλαμβανομένων των οφειλών που προκύπτουν από εισφορά σε χρήμα ή τη μετατροπή εισφοράς γης σε χρήμα των προς ένταξη ή και των ήδη ενταγμένων ιδιοκτησιών, από φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και τους ΟΤΑ και οι ασφαλιστικές οφειλές προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ), όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί με βάση τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής. Οι ανωτέρω αναφερόμενοι φορείς δεν επιτρέπεται να συνιστούν το σύνολο των πιστωτών του αιτούντος και οι οφειλές του προς αυτούς υποβάλλονται σε ρύθμιση μαζί με τις οφειλές τους προς τους ιδιώτες πιστωτές.
Με την παρ. 1 του άρθρου 1 με την οποία αντικαθίσταται το άρθρο 1 του ν. 3869/2010.: διευκρινίζεται ότι στις ρυθμίσεις του νόμου υπάγονται όλα τα φυσικά πρόσωπα που δε διαθέτουν πτωχευτική ικανότητα, δηλαδή, μισθωτοί, άνεργοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, και πρώην έμποροι που, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης υπαγωγής έχουν χάσει την πτωχευτική ικανότητα και δεν τελούν υπό πτώχευση.Τα πρόσωπα αυτά πρέπει να τελούν σε γενική και μόνιμη αδυναμία εξυπηρέτησης των οφειλών τους. Διευκρινίζεται επίσης ότι στις ρυθμίσεις δύνανται να υπαχθούν ληξιπρόθεσμες οφειλές, ενώ αποκλείονται περιπτώσεις δόλιας χρεωκοπίας.
Συνεπώς, δεν είναι δυνατή η ρύθμιση οφειλών που προέρχονται από μη απόδοση Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) καθώς η μη απόδοσή τους αποτελεί αδίκημα. Στις ρυθμιζόμενες οφειλές δεν συμπεριλαμβάνονται όσες αφορούν υποχρεώσεις διατροφής συζύγου ή ανηλίκου τέκνου.
Οι παραπάνω οφειλές δεν πρέπει να έχουν δημιουργηθεί κατά το τελευταίο έτος πριν την υποβολή αίτησης υπαγωγής στις διατάξεις του ν. 3869/2010. Οι οφειλές προς το Δημόσιο πρέπει υποχρεωτικά να συντρέχουν με οφειλές προς ιδιώτες. Με την παρ. 2 του άρθρου 1 με την οποία τροποποιείται - συμπληρώνεται το άρθρο 2 του ν. 3869/2010: καθορίζεται η υποχρέωση των φορέων του Δημοσίου να παρέχουν βεβαιώσεις οφειλών προς υπαγωγή στη ρύθμιση.
Η διάταξη καταλαμβάνει κατ' αρχάς αιτήσεις που υποβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4336/2015, ενώ σύμφωνα δε με τη μεταβατική διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 2 του Κεφαλαίου Α της υποπαραγράφου Α4 της παραγράφου Α' του Μέρους Β', και οφειλέτες που έχουν ήδη υποβάλει αιτήσεις υπαγωγής αλλά κατά τη δημοσίευση του παρόντος δεν έχει επέλθει δικαστικός συμβιβασμός αυτών, δύνανται να επανυποβάλλουν αιτήσεις προκειμένου να συμπεριληφθούν και οφειλές τους προς το Δημόσιο, παραιτούμενοι από την προηγούμενη αίτηση. Με τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 1 με τις οποίες τροποποιούνται οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 4 του ν. 3869/2010 αντίστοιχα:. περιγράφεται η διαδικασία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στις διατάξεις του ν. 3869/2010 και τα απαιτούμενα για την υπαγωγή δικαιολογητικά.
Σε περίπτωση που διαπιστώνεται έλλειψη δικαιολογητικών, με ευθύνη της Γραμματείας καλείται ο οφειλέτης να τα προσκομίσει, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την υποβολή της αίτησης, ενώ σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της προθεσμίας, η αίτηση τίθεται στο αρχείο και δεν προσδιορίζεται δικάσιμος. Με την παρ. 7 του άρθρου 1 με την οποία αντικαθίσταται η παρ. 5 του άρθρου 4 του ν. 3869/2010, με την παρ. 10 του άρθρου 1 με την οποία αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 5 του ν. 3869/2010, με την παρ. 14 του άρθρου 1 με την οποία αντικαθίσταται η παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 3869/2010 και με την παρ. 15 του άρθρου 1 με την οποία αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 3869/2010: καθορίζονται δικαστικές προθεσμίες ως ακολούθως: α. η δικάσιμος για τη συζήτηση της αίτησης προσδιορίζεται εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της υποβολής της αίτησης. β. η επίδοση αντιγράφου της αίτησης στους πιστωτές γίνεται εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης. γ. η ημερομηνία επικύρωσης προσδιορίζεται εντός δύο (2) μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης, κατά την οποία είτε επικυρώνεται ο ενδεχόμενος δικαστικός συμβιβασμός από τον ειρηνοδίκη είτε συζητείται ενδεχόμενο αίτημα για έκδοση προσωρινής διαταγής και λήψης προληπτικών μέτρων. δ. η ακροαματική διαδικασία προσδιορίζεται εντός τεσσάρων (4) μηνών από την έκδοση προσωρινής διαταγής. ε. η αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων δεν μπορεί να παρατείνεται πέραν των έξι (6) μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης. Σε κάθε περίπτωση όμως, εφόσον δεν τηρούνται οι παραπάνω προθεσμίες δίχως υπαιτιότητα του οφειλέτη, αυτός μπορεί να υποβάλει νέο σχετικό αίτημα με το οποίο θα επέρχεται αναστολή καταδιωκτικών μέτρων. Με της παρ. 8 άρθρου 1 με την οποία αντικαθίσταται η παρ. 6 του άρθρου 4 του ν. 3869/2010: καθορίζεται η υποχρέωση του οφειλέτη σε σύμμετρη ικανοποίηση των πιστωτών του, μηνιαίως, κατά το σχέδιο αποπληρωμής που έχει επικυρωθεί ή σύμφωνα με την απόφαση προσωρινής διαταγής και αναστέλλεται η παραγραφή των απαιτήσεων των πιστωτών.
Προσδιορίζεται με σαφήνεια η υποχρέωση του οφειλέτη να τηρεί τις υποχρεώσεις του και να καταβάλει μηνιαίως το καθορισμένο ποσό, ενώ σε περίπτωση μη καταβολής τριών (3) δόσεων στο ίδιο έτος, παύει η αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων. Με την παρ. 13 του άρθρου 1 με την οποία προστίθεται άρθρο 5α στο ν. 3869/2010: Προβλέπεται διαδικασία Ταχείας Διευθέτησης Μικρο-οφειλών. Η διάταξη αφορά υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα της παρ. 1 του ν. 3869/2010 για τα οποία συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις, κατά το χρόνο υποβολής αίτησης υπαγωγής: α. Το σύνολο των οφειλών τους δεν υπερβαίνει τις είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ β. Έχουν μηδενικό εισόδημα γ. Δε διαθέτουν ακίνητη περιουσία δ. Δεν έχουν μεταβιβάσει ή εκποιήσει ακίνητη περιουσία τον τελευταίο χρόνο ε. Το σύνολο της λοιπής περιουσίας τους, συμπεριλαμβανομένων τυχών καταθέσεων δεν υπερβαίνει τα χίλια (1.000) ευρώ στ. Υπήρξαν συνεργάσιμοι δανειολήπτες, όπως η έννοια προσδιορίζεται στον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών.
Κατά την περίοδο επιτήρησης οι πιστωτές νομιμοποιούνται να ενημερώσουν το δικαστήριο για οποιαδήποτε μεταβολή της περιουσιακής κατάστασης του οφειλέτη περιέλθει σε γνώση τους. - σε περίπτωση μεταβολής της περιουσιακής κατάστασης, οι οφειλέτες νομιμοποιούνται να ζητήσουν μεταρρύθμιση της δικαστικής απόφασης, έτσι ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν οι λοιπές διατάξεις του ν. 3869/2010, προτείνοντας σχέδιο αποπληρωμής. - τυχόν απόκρυψη περιουσιακής μεταβολής από τον οφειλέτη, κατά την περίοδο επιτήρησης, επιφέρει άρση διαγραφής και τις προβλεπόμενες στο ν. 3869/2010 κυρώσεις σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης ειλικρίνειας. Μετά τη λήξη της περιόδου επιτήρησης, η νομική κατάσταση της υπερχρέωσης του οφειλέτη αίρεται. Με την παρ. 16 του άρθρου 1 με την οποία αντικαθίσταται το εδάφιο α' της παρ. 3 του άρθρου 6 του ν. 3869/2010: η διάταξη αναδιατυπώνεται προκειμένου να διευκρινιστεί το πεδίο εφαρμογής της σε ιδιωτικές οφειλές. Με την παρ. 18 του άρθρου 1 με την οποία αντικαθίσταται το άρθρο 9 του ν. 3869/2010: Βελτιώνεται η προγενέστερη ρύθμιση του ν.3869/2010 με την οποία προβλέπεται, με τη δικαστική απόφαση, δυνατότητα ρευστοποίησης της ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη, εκτός της κύριας κατοικίας του.
Οι παραπάνω επαναπροσδιορισμοί δικασίμων γίνονται ατελώς για τον αιτούντα. Η διάταξη εισάγεται προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πλήθος των υποθέσεων που εκκρεμούν, καθώς η σύσταση νέων Τμημάτων στα ειρηνοδικεία και οι προσλήψεις νέων ειρηνοδικών, καθιστούν εφικτό τον ορισμό σύντομης δικασίμου για όλες τις υποθέσεις, η συζήτηση των οποίων έχει αρχικά προσδιοριστεί πέραν της τριετίας (επί της ουσίας πέραν του έτους 2018).
Ενώ είχε προηγηθεί έντονη φημολογία ότι στις διατάξεις του ν.3869/2010 θα υπάγονται πλέον και οι ατομικές-μικρές επιχειρήσεις, ήτοι έμποροι με μικρό σχετικά κύκλο εργασιών και τζίρο, πέραν δηλαδή των μικρέμπορων, η κατηγορία αυτή δεν συμπεριλήφθηκε με την πρόσφατη τροπολογία. Είναι γνωστό πως τα τελευταία έτη της οικονομικής κρίσης μεγάλη μερίδα μικρομεσαίων επιχειρήσεων δέχτηκε μεγάλο πλήγμα τόσο με την πτώση του τζίρου όσο και με την αέναη αύξηση της φορολογίας με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καταβάλλουν τόσο τις οφειλές τους στις δανειακές τους υποχρεώσεις όσο και στο Δημόσιο.Όπως αναγράφεται στην ερμηνευτική εγκύκλιο της 20ης Αυγούστου 2015, με αρ. πρωτ. 7698 του Υπουργείου Ο. Υ. Ν και Τ. η αναστολή των καταδιωκτικών μέτρων δεν μπορεί να παρατείνεται πέραν των έξι μηνών από την ολοκλήρωση της κατάθεσης της αίτησης.
Το πλαίσιο των προϋποθέσεων είναι τόσο αυστηρό που στην ουσία η εφαρμογή του δεν αναμένεται να φέρει αποτελέσματα. Ιδίως η προϋπόθεση των μηδενικών εισοδημάτων δημιουργεί μία άνευ προηγουμένου αδικία σε οφειλέτες που το εισόδημά τους είναι κάτω από τα όρια της φτώχειας(δηλαδή αποκλείονται  ημιαπασχολούμενοι, άνεργες διαζευγμένες μητέρες με μοναδικό εισόδημα την διατροφή,οφειλέτες επιδοτούμενοι άνεργοι κ.α.).
Τα δικαιολογητικά τα οποία θα πρέπει να προσκομίζονται με την κατάθεση της αίτησης στο Ειρηνοδικείο,αυξάνονται.Σύμφωνα με το Φ.Ε.Κ. 1794/20.08.2015, θα πρέπει ο αιτών να καταθέτει :
α) αντίγραφο του Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας
β) πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης
γ) Ε1 των τελευταίων τριών οικονομικών ετών
δ) εκκαθαριστικά σημειώματα των τελευταίων τριών οικονομικών ετών
ε) πρόσφατο Ε9
στ) τυχόν καταστάσεις μισθοδοσίας ή εκκαθαριστικούς λογαριασμούς συντάξεων ή βεβαίωση ανεργίας του ΟΑΕΔ
ζ) τυχόν αντίγραφα αδειών κυκλοφορίας τροχοφόρων
η) βεβαιώσεις οφειλών των πιστωτών
θ) αντίγραφα των δανειακών συμβάσεων
ι) (τυχόν) καταγγελίες των δανεικών συμβάσεων
ια) τίτλους ιδιοκτησίας των ακινήτων της περιουσίας του οφειλέτη
ιβ) αντίγραφο Ποινικού Μητρώου γενικής χρήσης (κατ’ άρθρο 575 ΚΠΔ) από το οποίο να προκύπτει η μη καταδίκη του αιτούντος για οικονομικό ή φορολογικό αδίκημα σε βαθμό κακουργήματος,
ιγ) σε περίπτωση προηγούμενης άσκησης εμπορικής δραστηριότητας, βεβαίωση διακοπής εργασιών από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. (προκειμένου να διαπιστώνεται η έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας του αιτούντος),
ιδ) υπεύθυνη δήλωση για πληρότητα και ορθότητα καταστάσεων περιουσίας και μεταβιβάσεων,
ιε) φύλλο υπολογισμού αντικειμενικής αξίας κύριας οικίας οφειλέτη
ιστ) λοιπά έγγραφα κατά την κρίση του οφειλέτη
Σε περίπτωση έγγαμου αιτούντος, όλα τα παραπάνω έγγραφα προσκομίζονται και για τον/την σύζυγο, όπως επίσης και σε περίπτωση ανήλικων τέκνων με περιουσία.

Γράφει ο Χρήστος Ηλ.Τσίχλης 
Δικηγόρος Αθηνών 

http://tro-ma-ktiko.blogspot.gr/2015/10/blog-post_901.html